Kultura organizacyjna - definicja
Według encyklopedycznej definicji, kultura organizacyjna to zbiór norm społecznych oraz systemów wartości panujących wewnątrz organizacji (firmy), sposób zarządzania i wymogi zachowania stawiane jej członkom. Ten opis, choć z pewnością bardzo naukowy i szczegółowy, w praktyce jest jednak niewystarczający.
Naszym zdaniem, kultura organizacji to przede wszystkim ludzie – dziesiątki, a czasem setki reguł postępowania wynikają przecież z nakładania się na siebie różnych filozofii pracy, poglądów, temperamentów czy doświadczeń zebranych na przestrzeni wielu lat wykonywania obowiązków w przeróżnych firmach. W pewnym sensie, mówimy zatem o zbiorowej kulturze i regułach postępowania, które są średnią wyciągniętą z setek zróżnicowanych postaw wszystkich pracowników – zarówno stażystów, jak i reprezentantów C-level.
Czym objawia się kultura panująca w organizacji?
Jak wspomnieliśmy we wstępie, z kulturą organizacyjną swojego pracodawcy zetknął się każdy z nas, choć niekoniecznie świadomie. Czasem, są to drobne detale, na które niekoniecznie zwraca się uwagę. Wymieńmy chociażby:
- cele organizacji - może to być dążenie do uzyskania neutralności klimatycznej danej branży lub rozpowszechnienie określonego rozwiązania;
- transparentność - z pewnością zauważyłeś, że niektóre organizacje chętnie dzielą się informacjami na temat ich wewnętrznego funkcjonowania, podczas gdy inne nie poruszają tego aspektu w swoich działaniach z zakresu employer branding;
- podejście do czasu wolnego - kultura panująca w Twojej firmie ma ogromne przełożenie na Twoje życie prywatne. Praca w niektórych organizacjach nierozerwalnie wiąże się z wykonywaniem obowiązków w nienormowanych godzinach, podczas gdy w innych miejscach, jest to w zasadzie niespotykane;
- kultura feedbacku - to również element kultury organizacyjnej! Są firmy, w których standardem są spotkania, w ramach których otwarcie wymieniane są poglądy i opinie na temat aktualnych zjawisk i problemów w zespole. Są również takie organizacje, w których z różnych powodów nie jest to rozpowszechnione. Zaznaczmy jednak, że obydwa podejścia mogą być uzasadnione;
- relacje międzyludzkie - możesz trafić na firmę, w której kontakt ze współpracownikami będzie ograniczony do absolutnego minimum, jak i na taką, w której co chwilę dzieje się coś, co jest doskonałą okazją do budowania relacji z kolegami z zespołu.
W praktyce, na kulturę panującą w firmie składają się dziesiątki zwyczajów, regulacji i wewnętrznych standardów które mają bezpośredni wpływ na Twój komfort pracy. O ile cele organizacji i jej transparentność nie mają bezpośredniego przełożenia na codzienne funkcjonowanie w biurze, o tyle jakość współpracy z Twoim menedżerem, dress code czy swoboda w dopasowywaniu najbliższego otoczenia do indywidualnych potrzeb już jak najbardziej.
Dlaczego warto dbać o kulturę organizacyjną?
Najprościej mówiąc dlatego, że to właśnie ona stanowi o unikalności Twojej firmy jako pracodawcy i ma bezpośredni wpływ na realizację wielu procesów biznesowych. Choć nie jest to intuicyjne, korelacja może być bardzo łatwa do zauważenia.
Przede wszystkim, kultura panująca w Twojej firmie ma realny wpływ na skład zespołu - siłą rzeczy, grupa młodych, ambitnych i bardzo nastawionych na rozwój specjalistów z danej dziedziny nie będzie dobrym otoczeniem dla osoby, która oczekuje przede wszystkim stabilności i dużej przewidywalności kariery. Oczywiście, ktoś taki może wnieść do organizacji bardzo wiele, jednak istnieje bardzo duże ryzyko, że będzie to okupione długotrwałym dyskomfortem i stresem.
Z drugiej strony, ścisłe trzymanie się i promowanie kultury organizacyjnej może bardzo ułatwić rekrutację osób, których akurat szukamy – chyba każdy z nas w sposób podświadomy zmierza do pracy w miejscu, w którym nie będzie się czuł osamotniony. Jeśli zatem wiesz, że Twoja firma bazuje na młodych talentach z pokolenia Z i uważasz to zjawisko za pozytywne, zdecydowanie warto krzewić atrakcyjne dla tych ludzi wartości i metody zarządzania. To właśnie kwintesencja employer brandingu – podkreślając nasze mocne strony, ułatwiamy sobie rekrutację specjalistów o odpowiadających nam cechach, z którymi będzie się nam dobrze pracowało w przyszłości.
Krzewienie kultury organizacyjnej i dbanie o nią jest zatem ważnym obowiązkiem każdej osoby, która angażuje się w rozwój swojej firmy – ten ciężar nie może spoczywać wyłącznie na osobach na samym szczycie struktury organizacji. Często nawet drobne, ale powtarzalne działania sprawiają, że Twój zespół będzie miał poczucie o wiele silniejszej przynależności do grupy, a to, jak już wspomnieliśmy przekłada się przecież na jego wydajność. Przecież każdy pracuje lepiej, gdy czuje się dobrze w swoim otoczeniu!
Jakie są typy kultur organizacyjnych?
Przyjrzyjmy się teraz kilku popularnym typom kultur organizacyjnych, które możesz spotkać w branży IT:
Kultura władzy
W przypadku branży IT, kultura władzy nie jest zbyt popularna, co wynika z rozmiaru firm na naszym rynku – spotykamy ją przede wszystkim w niewielkich organizacjach, składających się z kilku lub kilkunastu członków. Oparcie tożsamości całej grupy na osobie lidera, zwykle będącego prezesem z pewnością zapewnia wysoki stopień elastyczności, jednak zwiększa ryzyko popełnienia błędów. Kulturę władzy obserwujemy chociażby w Tesli, ale i przez długi czas dostrzegalna była w rodzinnym Comarch.
Kultura celu
Firmy oparte na kulturze celu, zwanej również kulturą zadania, stosunkowo często działają w branży nowych technologii. W pewnym sensie, tym typem organizacji są firmy produktowe jak Dyson i Intel, a ich cechami rozpoznawczymi są nacisk na pracę zespołową, wyznaczanie kamieni milowych w formie np. etapów rozwoju produktu i merytokratyzacja władzy – aby team leaderzy i techniczni menedżerowie byli szanowani, zdecydowanie powinni wyróżniać się swoimi kompetencjami i doświadczeniem.
Kultura jednostki
Coraz częściej spotykana, kultura jednostki opiera się na dbaniu o indywidualizm i swobodę pracowników. To filozofia, która z pewnością spodoba się osobom, które cenią sobie samorealizację i nie lubią czuć się jak “trybik w maszynie”. W ostatnich latach, to właśnie ten typ kultury dominuje naszą branżę, a jego rozwiniętą postać możesz spotkać w wielu startupach i stosunkowo młodych firmach. Praktyka pokazuje, że kultura jednostki dominuje w organizacjach pochodzących z Europy oraz Stanów Zjednoczonych.
Typów kultur w organizacjach jest oczywiście znacznie więcej - w praktyce, nie ma przecież dwóch takich samych firm. Czasem, różnice są jednak niewielkie i z tego powodu, można je dzielić na poszczególne grupy. Na etapie planowania dalszej kariery, zdecydowanie warto określić się w jakich firmach się odnajdziesz, a jakie na pewno warto odrzucić już na samym początku poszukiwań oferty dla siebie.
Co powinien zrobić rekruter?
Jako krakowska agencja rekrutacyjna IT wiemy jak ważne jest dopasowanie kandydata do kultury panującej w jego przyszłym miejscu pracy. Ma ona wpływ na wskaźnik jego retencji (okres współpracy z daną firmą), produktywność oraz, co bardzo ważne, na opinię o samym pracodawcy. To z kolei przekłada się na budowanie dobrej renomy organizacji i ułatwia kolejne procesy rekrutacyjne.
Powiedzmy to sobie wprost – w obecnych czasach, specjaliści z branży IT coraz bardziej cenią sobie komfort pracy i zdarza się, że są oni skłonni przyjąć wygodniejszą, a jednocześnie nieco gorzej płatną ofertę. Jako, że widełki płacowe wciąż rosną, warto mieć ten czynnik na uwadze, ponieważ zapewniając dobrą atmosferę w biurze, sumarycznie można obniżyć koszty zatrudnienia, a jednocześnie zwiększyć produktywność zespołu. To oczywiście przekłada się na wyniki biznesowe.
Na koniec dodajmy również, że oczekiwania dotyczące kultury pracy i jej metodyki mogą statystycznie różnić się pomiędzy konkretnymi specjalizacjami i grupami wiekowymi. Z naszych obserwacji wynika, że im młodszy kandydat, tym bardziej ceni sobie swobodę, indywidualizm i dobre relacje ze współpracownikami, a osoby z większym doświadczeniem poszukują przede wszystkim stabilizacji. Ma to ogromny wpływ na wybór miejsca zatrudnienia i dobre praktyki rekrutacyjne nakazują rekruterowi branie tego czynnika pod uwagę.
Podsumowanie
Gdybyśmy mieli streścić ten artykuł za pomocą jednego zdania, prawdopodobnie brzmiałoby ono: “Kultura organizacyjna to zbiór wartości i zasad, które, choć niekoniecznie widoczne na pierwszy rzut oka, mają decydujący wpływ na komfort i wydajność pracy osób zatrudnionych w firmie, a ich odpowiednia promocja może zdecydowanie ułatwić prowadzenie rekrutacji.”. W praktyce, chodzi jednak o znacznie więcej. To właśnie kultura organizacyjna stanowi tożsamość Twojej firmy i bez niej, najprawdopodobniej nigdy nie uda Ci się stworzyć zgranego i efektywnego zespołu.